Organik Kozmetikler

Gıdadan kozmetiğe, tekstilden temizlik maddelerine günlük hayatımızda kullandığımız tüm ürünlerde sentetik kimyasalların kullanımının artması ve bu kimyasalların sağlığımız üzerindeki etkilerinin tartışılması üzerine doğal ürünlere olan ilgi arttı. Son 30 yılda günlük hayatımızda kullandığımız ürünlerin doğal, organik, ekolojik gibi kavramlarla pazarlanması bir strateji halini almıştır. Kansere bağlı ölümlerin artması, ortalama yaşam süresinin kısalması gibi nedenlerle organik ürün kullanımı bir trend haline gelmiştir. Peki insanları etkileyen ve daha fazla para ödemeye razı eden, sihirli ‘ORGANİK’ kelimesinin sırrı ne ?

Organik tarım, organik tekstil ürünleri derken organik modası kozmetik sektörünü de etkiledi. İçeriğinin en az %95’i doğal maddelerden üretilmiş, kimyasal ve çevre kirliliği yaratan (tarım ilaçları, suni gübreler, genetiğiyle oynanmış organizmalar) maddeler barındırmayan, ülkede resmi olarak tanınan bir akreditasyon kurumu tarafından organik sertifikası verilmiş, doğal özler sayesinde içinde büyük oranda aktif içerik bulunduran sağlıklı ürünlere ‘organik kozmetik ürünler’ denilmektedir. Organik kozmetikler içeriğinde kullanılan tüm ürünler organik tarımla üretilmiş olmalıdır. Organik tarım ürünün de organik sertifikası olmalıdır. Bu ürünün tohumunun genetiği değiştirilmemiş, sulandığı suya kimyasal ve toksik maddeler karışmamış, üründe tarım ilacı kullanılmamış, yetiştiği toprakta kimyasal kalıntı bulunmaması gerekmektedir. Tüm bu süreç yetkili laboratuvar ve yetkili sertifikalandırma kurumlarınca titizlikle denetlenmektedir.

Organik Ürünlerle Geleneksel Kozmetik Ürünler Arasındaki Farklar

Geleneksel kozmetik ürünleri belirlenen amacı gerçekleştirmek için formulize edilen ve üretilen ürünlerdir. Bu ürünlerin bileşimi tamamen sentetik veya bitkisel veya hayvansal ürünlerden elde edilen kimyasallardan oluşmaktadır. Bu ürünlerin üretiminde ve ambalajlanmasında çevre dostu faaliyetler göz önüne alınmamaktadır. Ancak pazarda söz sahibi olmuş, büyük firmalar kalite yönetim sistemlerini kurduklarından ISO 14001  çevre yönetim sistemlerini kurarak çevre dostu üretim yapmaktadırlar. Ancak geleneksek ürünlerin içeriğindeki sentetik kimyasalların insan sağlığına zararı tartışmalıdır. Derimizin yapısı itibariyle emiciliği yüksek olduğu için kozmetik içeriğindeki kimyasallar hızla vücudumuza alınmakta ve belli organlarda birikim yapmaktadır. Organlarımızda biriken kimyasallar tek tek veya kokteyl halinde zararlı olabilmektedir.

Organik ürünlerin içeriğinin %95’inin tamamen organik ürünlerden oluşması gerekmektedir. İçerikteki bu ürünler tamamen organik tarım uygulamalarıyla üretilmiş ve kontrol edilmiş olması gerekmektedir. Bu ürünlerin ambalajlarının dahi çevreye zarar vermeyen süreçlerle üretilmesi gerekmektedir. Yani organik kozmetik ürünleri insan sağlığına ve çevreye dosttur.

Organik kozmetik ürünlerin içeriğinde sentetik kimyasallar, alkol, paraben, sodyum lauril sülfat, ftalat, pestisit ve insektisit kalıntısı, mineral yağ, genetiği değiştirilmiş içerik, kimyasal çözeltiler, PEG (Polietilen glikol), parafin, silikon, PG (propylene glycol), TEA (trietanolamin)  içermemektedir. Ülkemizde ve yurt dışında organik kozmetik anlamında başka kelimeler de kullanılabilmektedir: Organik=Ekolojik=Doğal=Bitkisel.

Araştırmacılar kadınların cildinin her yıl kullanılan ürünler nedeni ile 2 kg kimyasal emdiğini ortaya koymuştur. Bu nedenle kozmetik ürünleri sık kullananların bu ürünleri seçerken, ayrıca özen göstermeleri gerekir. Bu nedenle daha fazla tüketici günümüzde organik, doğal ve botanik ürünlere yönelmektedir. Ancak aldığımız her ürün acaba organik mi ?

Bir ürünün organik olduğunu nasıl anlarız?

Satıcılar organik kelimesini sırrını çözüp, daha fazla gelir elde yolunu buldular. Bu sektörde işini çok iyi yapan, gerçekten organik ürün sunan üreticilerin yanında organik kelimesi arkasına sığınan ve içeriğe bir kaç bitki özü ismin yazarak, ürünü organik olarak, pazarlayanlar da vardır. Bu neden bilinçli tüketici olarak bizim her organik yazan ürünü almamamız, içeriğini mutlaka okumamız gerekmektedir. Kozmetik ürünlerin ambalajında INCI (International Nomenclatune of Cosmetic Ingredients) olarak kısaltılan ürün bileşiminin yazılması zorundur. Bu bileşenler formulasyonda yüzdesi en çok olandan en az olana doğru sıralanarak yazılmak zorundadır. İçeriğe baktığınıza özellikle ..... bitkisi özü, .... bitkisi ekstraktı gibi ifadeler var ise bu bir kimyasalın adının bu şekilde maskelenmeye çalışıldığını göstermektedir. Bu uygulama yasaktır.

Eğer içeriğe bakarak ürünün organik kozmetik olup olmadığını anlayamıyorsanız, yine ambalaj üzerindeki bir bilgiden ürünün organik olduğunu anlayabilirsiniz. Bunun yolu ‘Organik Ürün Sertifikası’ olup, olmadığına bakmaktır.  Organik kozmetik ürünler için ülkemizde veya Avrupa Birliği’nde standart bir yönetmelik bulunmamaktadır. Bu nedenle belli başlı ülkelerde sertifika kuruluşları bu standartları belirlemektedir Organik veya doğal içerikli ürünlere etiketleri dünyanın en bilinen altı sertifika kuruluşu: Almanya’dan BDIH, Fransa’dan ECOCERT ve Cosmebio, İngiltere’den Soil Association, İtalya’dan ICEA ve Belçika’dan COSMOS-Standard.  Dünya çapında en yaygın sertifikasyon kuruluşu ECOCERT’tir. Tüm bu kuruluşlar Cosmos Standartlarına göre sertifika vermektedir.

Alacağınız ürün gerçekten organik kozmetik ürünü ise bu sertifikalardan birinin logosu ürünün ambalajında olmalıdır. Organik ürün sertifikası olmayan ürünleri organik ürün diye almayınız.

ECOCERT

ECOCERT 2002 yılında Fransa'da kurulmuş olan, dünyada tüm özel ve kamu kuruluşları tarafından tanınan bir sertifikalandırma kurumudur. Ecocert tarafından sertifika hak edebilmek için geleneksel kozmetik ürünleri yönetmeliklerinden çok daha üst derece zorunlulukları yerine getirmek gerekmektedir. Bu zorunluluk, tüketiciye, üretim zincirindeki tüm süreçlerin ve ürünün içindeki maddelerin değerlendirilmesine, en kaliteli ekolojik içeriğin kullanılmasına ve çevreye gösterilen duyarlılık konularına kadar garanti vermektedir. Ecocert sertifikası; ürünün organik olduğunu kanıtlayan bir belgedir.

Bir kozmetik ürünün organik sertifikası alması için,
- İçeriğinin en az %95′inin bitkisel kaynaklı olması,
- Tüm içeriğinin ağırlık olarak en az %10′unun organik tarım kaynaklı olması gerekmektedir.

Bir kozmetik ürünün doğal sertifikası alması için,
-İçeriğinin en az %50′sinin bitkisel kaynaklı olması,
-Tüm içeriğinin ağırlık olarak en az %5′inin organik tarım kaynaklı olması gerekmektedir.

Her iki sertifika için de içeriğin en az %95′inin doğal kaynaklı olması gerekmektedir.

Bu ürünlerde formaldehit, GDO içeren ürünler, klor ve klor türevlerine bağlı ürünler, etoksilat yan ürünlerine dayalı ürünlerin bulunması kesinlikle yasaktır [1]. ECOCERT standartlarında kullanılabilecek kimyasalların miktarları ve kesinlikle kullanılamayacak kimyasallar belirtilmiştir.

Sonuç

Sağlığımızı kimyasallardan korumanın bir yolu organik ürünlerdir. Ancak organik maskesi takmış pek çok ürün piyasada bulunmaktadır. Bu nedenle bir ürünü alırken mutlaka bellik başlı özellikleri taşıyıp, taşımadığına bakmalıyız. Yalnızca organik kozmetik ürünleri değil tüm ürünleri satın almadan önce mutlaka içeriğini kontrol etmeli, temel zararlı kimyasalları içeren ürünleri tercih etmemeliyiz. Bunun dışında organik kozmetiklerde bulunması zorunlu olan organik kozmetik sertifikasını mutlaka kontrol etmeliyiz.

Kaynaklar

[1] Standards For Natural And Organıc Cosmetıcs, ECOCERT property– 16/01/03.

Dr.Kimyager Hasan ÖZ

hasanmail@hotmail.com

Devamını Oku »