Kremler kozmetiğin vazgeçilmez
ürünleridir. Yaşlanmayı önleyici, cildi koruyucu, nemlendirici, bakım, onarıcı,
temizleyici, gece kremi…. Pek çok çeşidi mevcut.
Krem dediğimiz ürün esasında yağ ve su karışımıdır. Peki yağ ve su karışır mı? Bu yazımızda kremlerin ana yapısı hakkında küçük ip uçları vereceğiz. Örnek bir formülasyonla kullanılan hammaddelerin işlevini anlatmaya çalışacağız. Formülasyonlar deneme ile ortaya çıktığından kağıt üzerinde formülasyonlar denemeler sırasında değişikliklere uğrayabilmektedir.
Krem dediğimiz ürün esasında yağ ve su karışımıdır. Peki yağ ve su karışır mı? Bu yazımızda kremlerin ana yapısı hakkında küçük ip uçları vereceğiz. Örnek bir formülasyonla kullanılan hammaddelerin işlevini anlatmaya çalışacağız. Formülasyonlar deneme ile ortaya çıktığından kağıt üzerinde formülasyonlar denemeler sırasında değişikliklere uğrayabilmektedir.
Krem vücudun çeşitli bölümlerinde
haricen kullanılan işlevsel olarak faklı görevler üstlenen kozmetik ürünlerdir.
Kremler basit olarak yağ ve su gibi birbiri içerisinde karışmayan maddelerin
bir emülgatör yardımıyla dağılmasıyla oluşan emülsiyon sistemlerdir. Bu
maddelerin yanında bir krem formülasyonunda kıvamlaştırıcılar, yağlar,
emülgatörler, nemlendirici maddeler ve koruyucular yer alabilir. Formülasyona
göre kremleri yağlı ve yağsız kremler olarak sınıflandırabiliriz. Yağsız
kremlerde yağ yerine stearin, bal mumu veya sentetik mumular, parafin, lanolin,
lesitin, yağ alkolleri, setil alkol,
miristil alkol propilen glikol gibi bileşenler kullanılır. Yağlı kremler
yüksek miktarda yağ içerirler. Yağlı kremlerde yağlı kısmı parafin, vazelin,
sentetik yağ asidi esterleri, lanolin ve türevleri oluşturur.
Kıvamlaştırıcılar: Karbomer
(%0,1-1,5), karagenan, ksantan gam (xathan gum %0,5-2,0), beeswax (%2-40),
setil alkol, sodyum poliakrilat(%0,2) gibi maddeler kullanılır. Formülasyonun
viskositesine ve formülasyon çeşidine göre değişmekle birlikte parantez içinde
verilen oranlarda kullanılabilirler.
Yağlar: Katı veya sıvı halde
olabilirler. Yağ asitlerinin gliserin esteri veya yağ alkolleri kullanılabilir.
Kakao yağı, Hindistan cevizi yağı, palm yağı, badem yağı, sentetik gliserin yağ
asidi esterleri, etilen, dietilen, poli yağ asidi esterleri kullanılabilir.
Emülgatörler: Yağ ve su fazının
emülsiyon oluşturmak üzere karışmasını sağlayan beleşenlerdir. Bu amaçla lesitin,
polisorbat 20 (Tween 20), polisorbat 60 (Tween 60), polisorbat 80 (Tween 80),
span 60, span 80, stearat 25, stearat 20, stearat-2, oleat 30 kullanılabilir.
Nemlendiriciler: Cilt bakım ürünleri
ve cilt koruma ürünlerinde cildin su oranını düzenlemek için kullanılırlar.
Aynı zamanda emülsiyonların yayılımını ve dayanıklılığını arttırırlar.
Dimetikon, isopropil miristat ve gliserin
bu amaçlarla formülasyona ilave edilebilir.
Koruyucular: Ürünün yapısının
bozulmasını ve mikroorganizma üremesini engellemek için kullanılırlar. En
önemli türleri parabenler, fenoksietanol, imidazolidin üre, iyodopropil bütil
karbamattır.
Örnek Bir El Kremi Formülasyonu:
Bileşen
|
%
|
500 mg
|
İşlevi
|
Kısım 1
|
|||
Distile su
|
73,25
|
366,25
|
Dilüe edici
|
Gliserin
|
2,5
|
12,5
|
Nemlendirici
|
Kısım 2
|
|||
Emülsifye Wax
|
10
|
50
|
Emülgatör
|
Stearik Asit
|
0,65
|
3,25
|
Emülgatör
|
Tatlı Badem Yağı
|
5,6
|
28
|
Nemlendirici
|
Shea Yağı
|
2,5
|
12,5
|
Nemlendirici
|
Jojoba Yağı
|
3,5
|
17,5
|
Nemlendirici
|
Kısım 3
|
|||
Trietanol amin
|
0,07
|
3,35
|
pH ayarlayıcı
|
Tokoferil Asetat
|
1
|
5
|
E vitamini
|
Germaben II
|
1
|
5
|
Koruyucu
|
Kısım 1 bileşenleri bir kapta
karıştırınız. Ayrı bir kapta Kısım 2 bileşenlerini karıştırınız. Kısım 1 ve
Kısım 2’yi 80 oC’ye kadar ısıtınız. 80 oC’de Kısım 2’yi
Kısım 1’e ilave edip karıştırınız. Karışımı (Kısım 1+ Kısım 2) 40oC’ye
kadar soğutunuz. Kısım 3’ü ekleyip, oda sıcaklığına gelene kadar karıştırınız.
Narenciye, papatya, vanilya gibi kokular ekleyebilirsiniz. Bu formülasyona renk
de verebilirsiniz. D&C Red 33, D&C Green
5, D&C Orange 4, FD&C Blue 1, FD&C Yellow 5 gibi renk maddeleri
eklenebilir. Renk yaklaşı 40:1 oranında su ile karıştırılarak formülasyona eklenmelidir [1].
Dr.Kimyager Hasan ÖZ
hasanmail@hotmail.com
Referans
[1] Formulary, Hand Cream, http://www.personalformulator.com/formulations/friendly/handcream.htm.
